Lwów utrapiony in anno 1704
Autor: Tomasz Jan Józefowicz
Opracował: Piotr Borek
Wydawnictwo: Collegium Columbinum 2003
Okładka: miękka
Stan: dobry
Uwagi: na pierwszej stronie odręczna dedykacja Piotra Borka [adresat dedykacji zamazany]
„Lwów utrapiony in anno 1704” to diariusz autorstwa Jana Tomasza Józefowicza, duchownego i historyka związanego ze Lwowem, opisujący zdobycie miasta przez wojska szwedzkie podczas III wojny północnej. Relacja prowadzona jest z perspektywy naocznego świadka, a jej struktura chronologiczna i szczegółowa dokumentuje przygotowania do obrony, oblężenie oraz następstwa kapitulacji miasta. Józefowicz ukazuje militarne i społeczne osłabienie Lwowa, podkreślając brak wsparcia ze strony władz centralnych oraz nastroje rezygnacji wśród mieszkańców.
Autor nie ogranicza się do opisu działań wojennych – równie istotne są codzienne doświadczenia ludności, reakcje cechów, duchowieństwa i zwykłych obywateli, a także elementy mentalności epoki, takie jak znaki i przepowiednie interpretowane w kontekście religijnym. Józefowicz, jako duchowny, nadaje wydarzeniom wymiar moralny, widząc w nich przejaw boskiej kary lub ostrzeżenia. Zapis diariusza dokumentuje m.in. warunki obrony, stan fortyfikacji, mobilizację mieszczan i relacje ze Szwedami po zajęciu miasta.
Józefowicz, znany również z innych prac o Lwowie, tworzy lokalny portret epoki upadku politycznego i militarnego Rzeczypospolitej. Opracowanie Piotra Borka ułatwia współczesnemu czytelnikowi kontekstualizację relacji, dodając komentarze historyczne, bibliografię oraz streszczenia obcojęzyczne. Książka jest przykładem staropolskiego pamiętnikarstwa miejskiego o wyraźnym charakterze źródłowym.