Filozofia publiczna Solidarności
Autor: Elżbieta Ciżewska
Wydawnictwo: Narodowe Centrum Kultury, 2010
Okładka: twarda z obwolutą
Stan: dobry/dobry plus
Uwagi: brak
„Filozofia publiczna Solidarności. Solidarność 1980–1981 z perspektywy republikańskiej tradycji politycznej” Elżbiety Ciżewskiej to monografia naukowa, która interpretuje fenomen ruchu „Solidarność” przez pryzmat idei republikańskich. Autorka koncentruje się na doświadczeniu obywatelskości, które wyłoniło się podczas strajków i protestów lat 1980–1981, ukazując je jako praktyczne wcielenie wartości dobra wspólnego i wolności politycznej. Analizując wywiady z uczestnikami wydarzeń, traktuje ich jako świadomych aktorów politycznych, a nie jedynie respondentów badań socjologicznych.
W centrum jej ujęcia znajduje się republikańska tradycja, czerpiąca z myśli Alexisa de Tocqueville’a, Hanny Arendt czy Quentina Skinnera. Ciżewska wskazuje, że „Solidarność” była nie tylko ruchem sprzeciwu wobec systemu komunistycznego, ale także szkołą aktywnego obywatelstwa, w której jednostki uczyły się współodpowiedzialności za wspólnotę. Ważnym aspektem jest także duchowy i religijny wymiar ruchu – inspiracje chrześcijańskie, nauczanie Jana Pawła II i interpretacje ks. Józefa Tischnera, który rozumiał solidarność jako wzajemne dźwiganie ciężarów, wzbogacają analizę filozoficzną o element etyczny.
Książka podkreśla uniwersalność doświadczenia „Solidarności”, wykraczając poza lokalny kontekst polski. Ruch zostaje przedstawiony jako przykład republikańskiej mobilizacji społecznej, w której wartości obywatelskie łączą się z duchowymi i kulturowymi źródłami wspólnoty. Styl pracy jest akademicki, lecz przystępny, łączący warsztat historyka idei z analizą socjologiczną i filozoficzną. Autorka analizuje fenomen „Solidarności”, wskazując na jego znaczenie jako jednego z najważniejszych przejawów nowoczesnego republikanizmu w Europie.