Jesień średniowiecza
Autor: Johan Huizinga
Wydawnictwo: PIW, 1974
Okładka: twarda z obwolutą
Stan: dobry
Uwagi: otarcia obwoluty, szkolna dedykacja
„Jesień średniowiecza” Johana Huizingi to klasyczne dzieło historyczne, które uchodzi za jedno z najważniejszych studiów nad kulturą późnego średniowiecza. Autor, zamiast koncentrować się na wydarzeniach politycznych czy wojskowych, podejmuje próbę uchwycenia mentalności i duchowości epoki XIV–XV wieku, przede wszystkim w kręgu Burgundii, Niderlandów i północnej Francji. Jego podejście polega na analizie obyczajów, religijności, sztuki, ceremoniału i codziennego życia, w których widzi zarówno piękno, jak i przejawy przesycenia i wyczerpania form kulturowych.
Huizinga opisuje późne średniowiecze jako czas intensywności uczuć i kontrastów, gdzie pobożność mieszała się z brutalnością, a dworski przepych z nędzą. Szczególne miejsce zajmuje w jego analizie rola rytuału i symbolu, które kształtowały postrzeganie świata przez ludzi epoki. Autor interpretuje fascynację rycerskością, religijnością i sztuką jako próbę nadania sensu rzeczywistości pełnej chaosu i przemocy. W jego ujęciu sztuka późnogotycka, bogata w szczegóły i symbolikę, staje się świadectwem zarazem wyrafinowania, jak i dekadencji.
„Jesień średniowiecza” uchodzi dziś za fundament nowoczesnej humanistyki. Obaliła zarówno romantyczne wizje średniowiecza jako epoki rycerskiej chwały, jak i pozytywistyczne stereotypy o ciemnocie i prymitywizmie, ukazując epokę jako złożoną, pełną kontrastów i wewnętrznych napięć. Autor analizuje mentalność ludzi tamtych czasów, wskazując, jak silnie religia, rytuał i sztuka kształtowały ich sposób odczuwania świata.