W cieniu "żelaznej kurtyny". Szwecja wobec Szczecina 1945-1989
Autor: Paweł Jaworski
Wydawnictwo: IPN 2022
Okładka: twarda
Stan: bardzo dobry
Uwagi: brak
„W cieniu żelaznej kurtyny. Szwecja wobec Szczecina 1945-1989” autorstwa Pawła Jaworskiego to szczegółowe opracowanie, które bada skomplikowane relacje między Szwecją a Szczecinem w okresie zimnej wojny. Szczecin, jako kluczowe miasto portowe Polski, stanowił ważny punkt na mapie politycznych i gospodarczych interesów Szwecji w rejonie Morza Bałtyckiego.
Jaworski koncentruje się na kilku aspektach tych relacji, podkreślając ich wielowymiarowość mimo ograniczeń wynikających z „żelaznej kurtyny”. Szczególną uwagę poświęca rosnącej roli praw człowieka, zwłaszcza po podpisaniu Aktu Końcowego KBWE w Helsinkach w 1975 roku, który stał się podstawą dla szwedzkich działań promujących demokratyzację w Polsce. Jednocześnie autor ukazuje, jak Szwecja, mimo politycznych podziałów, utrzymywała pragmatyczne stosunki gospodarcze ze Szczecinem, zwłaszcza w zakresie handlu i żeglugi. Port szczeciński pełnił istotną funkcję w bałtyckiej wymianie handlowej, co sprawiało, że utrzymanie stabilnych relacji z Polską było dla Szwecji strategicznie ważne.
Interesującym wątkiem poruszonym w książce są także kulturalne i społeczne więzi między Szwecją a Szczecinem, które funkcjonowały pomimo napięć geopolitycznych. Autor opisuje inicjatywy humanitarne, edukacyjne i organizacje szwedzkie, które aktywnie współpracowały z lokalnymi środowiskami, budując nieformalne mosty łączące oba kraje.
Jaworski w sposób rzeczowy i analityczny przedstawia szwedzkie podejście do Szczecina, balansujące między politycznym pragmatyzmem a ideologicznym zaangażowaniem. Wnioski zawarte w pracy podkreślają, że choć zimnowojenna rzeczywistość ograniczała formalne kontakty dyplomatyczne, relacje gospodarcze i kulturalne pozostały istotnym elementem szwedzkiej obecności w regionie. Książka stanowi wartościowy wkład w historiografię relacji polsko-skandynawskich i jest szczególnie godna polecenia osobom zainteresowanym historią zimnej wojny oraz rolą Morza Bałtyckiego w międzynarodowej polityce.