Herezje i prawdy
Autor: Stanisław Mackiewicz Cat
Wydawnictwo: PAX 1962, wydanie 1.
Okładka: miękka
Stan: dobry
Uwagi: nieznaczne otarcia oprawy
„Herezje i prawdy” to zbiór esejów historyczno-publicystycznych, w których Stanisław Mackiewicz podejmuje próbę rozprawienia się z polskimi mitami narodowymi. Autor nie ukrywa, że pisze nie jako historyk, lecz publicysta, zainteresowany rewizją utrwalonych ocen. Książka koncentruje się na epoce Piastów i Jagiellonów, przy czym Mackiewicz z pasją i ironią podważa tradycyjny wizerunek postaci takich jak Kazimierz Wielki, którego oskarża o doprowadzenie do rozbicia państwa. Równocześnie stawia w centrum uwagę na postacie pomijane – Jadwigę Andegaweńską, Kazimierza Jagiellończyka czy Jana Długosza – widząc w nich fundamenty realnej politycznej siły.
Eseje mają wyraźnie polemiczny charakter: Mackiewicz nie tylko kwestionuje autorytety, ale również obnaża błędy i uproszczenia narracji podręcznikowej. Szczególne miejsce zajmuje w książce idea jagiellońska – jako model państwowości opartej na wielokulturowości i pragmatyzmie, którą autor traktuje jako utracony punkt odniesienia. Teksty pełne są anegdot, detali z życia codziennego, komentarzy do średniowiecznej mentalności – cielesnej, religijnej, ale i głęboko racjonalnej.
Styl Mackiewicza pozostaje lekki, błyskotliwy, chwilami prowokacyjny. Nie unika formułowania radykalnych tez, często pod prąd utartej narracji, co czyni książkę atrakcyjną dla czytelnika szukającego alternatywnego spojrzenia. „Herezje i prawdy” są równocześnie manifestem światopoglądowym: konserwatywnym, monarchistycznym, silnie osadzonym w nostalgii za realną polityką i kulturą elit sprzed wieków.