Wanda Markowska, Anna Milska • Pańczatantra czyli Mądrości Indii ksiąg pięcioro

Pańczatantra czyli Mądrości Indii ksiąg pięcioro
Autor: Wanda Markowska, Anna Milska 

Wydawnictwo: PIW 1984
Okładka: miękka z obwolutą
Stan: dobry 
Uwagi: brak

O książce:

„Pańczatantra czyli Mądrości Indii ksiąg pięcioro” w opracowaniu Wandy Markowskiej i Anny Milskiej to lektura, która wprowadza czytelnika w świat opowieści, gdzie dydaktyka i symbolika przenikają się w niemal laboratoryjny sposób. Trudno czytać te bajki jedynie jako literaturę dziecięcą – ich struktura narracyjna i bogactwo metafor ujawniają model myślenia charakterystyczny dla starożytnych Indii, w którym porządek społeczny, zasady polityczne i moralne ujęte są w formę zwierzęcych przypowieści.

Każda z pięciu ksiąg (tantr) organizuje wiedzę praktyczną wokół innej zasady – od budowania i tracenia przyjaźni, przez strategie wojenne, po konsekwencje pochopnych działań. W ujęciu religioznawczym widać tu wyraźnie, jak narracja staje się wehikułem normatywnym: mityzowana opowieść nie tylko bawi, ale pełni funkcję regulacyjną wobec społeczności. Zwierzęta, które wchodzą w relacje przypominające ludzkie układy polityczne, działają jak figury symboliczne, oswajając napięcia związane z władzą, lojalnością czy zdradą.

„Pańczatantra” jest zatem świadectwem adaptacyjnej roli mitu i bajki – uczy, jak przetrwać w świecie pełnym ryzyka, a zarazem podpowiada modele zachowań, które legitymizują ład społeczny. Narracje te funkcjonowały pierwotnie w kontekście edukacyjnym, skierowane do młodych książąt, ale ich uniwersalny wymiar sprawia, że łatwo odczytać je jako podręcznik antropologii praktycznej: jak utrzymać władzę, jak rozpoznawać intencje innych, jak radzić sobie z konfliktem.

Markowska i Milska przełożyły ten tekst w duchu literackiej prostoty, ale zachowały jego moralizatorski i filozoficzny ton. Dzięki temu „Pańczatantra” jawi się nie jako egzotyczna ciekawostka, lecz jako narzędzie refleksji nad uniwersalnymi mechanizmami ludzkiego działania – mechanizmami, które religioznawca rozpoznaje jako struktury symboliczne, służące zarazem przetrwaniu, jak i transcendencji codzienności.